Diagnoza FASD 4-cyfrowym Kwestionariuszem Diagnostycznym

4-cyfrowy Kwestionariusz Diagnostyczny

W Polsce od niedawna istnieje możliwość profesjonalnego diagnozowania dzieci i młodzieży z zaburzeniami z grupy FASD przy pomocy  4-cyfrowego Kwestionariusza Diagnostycznego.

Narzędzie to zaprezentowane zostało  pierwszy raz w 1997 r.  przez grupę badaczy z  Sieci Diagnostyki i Prewencji FAS Stanu Washington (opracowany przez zespół lekarzy Fas Diagnostic and Prevention Network, Waszyngton, Larren, Astley 1997, Clarren 2000) i jest  metodą diagnostyczną do wszechstronnego  diagnozowania poalkoholowego spektrum wrodzonych zaburzeń rozwojowych (FASD). Kwestionariusz   (ang. nazwa: 4-Digit Diagnostic Code) jest uważany  za  najbardziej dokładne i powtarzalne narzędzie w diagnostyce FASD.

Diagnosta (zespół diagnostyczny) ocenia  4 kluczowe cechy charakterystyczne dla FAS w następującym porządku:

1. opóźnienie wzrostu;

2. charakterystyczne dla FAS cechy dysmorficzne;

3. uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego (OUN);

4.  prenatalna ekspozycja na alkohol.

Stopień nasilenia każdej z tych cech oceniany jest niezależnie wg 4 stopniowej skali Likerta, gdzie 1 oznacza całkowity brak cech FAS a 4 "klasyczną" obecność cech FAS. 

FASD nie jest rozpoznaniem klinicznym, czyli u pacjenta nie diagnozuje się FASD, jest ono zbyt szeroko zdefiniowane, aby mogło mieć wartość kliniczną. Istnieje 256 możliwych 4-cyfrowych kodów diagnostycznych, od kodu 1111 do 4444. Wszystkim kodom przyporządkowano rozpoznania kliniczne.

Kwestionariusz został uaktualniony w roku 2004. Najnowsza wersja 4 cyfrowego kwestionariusza  FASD została opisana w poradniku diagnostycznym „Spektrum Poalkoholowych Wrodzonych Zaburzeń Rozwojowych (FASD) – przewodnik diagnostyczny. 4-cyfrowy Kwestionariusz Diagnostyczny (2004).” Przewodnik prezentuje obiektywną metodę diagnozowania całego spektrum zaburzeń występujących u osób po prenatalnej ekspozycji na alkohol. Wykorzystywany jest w klinikach Washington State FAS Diagnostic & Prevention Network.

Walidacją polskiej wersji kwestionariusza zajęła się grupa badaczy z Fundacji FAStryga w Lędzinach, z Poznania,  Oddziału Psychiatrii i Psychoterapii Wieku Rozwojowego Centrum Pediatrii w Sosnowcu oraz Katedry Psychiatrii i Psychoterapii Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Sosnowcu.

W Fundacji diagnozy 4-cyfrowym Kwestionariuszem dokonują:

lekarz Bogusław Brzuchalski

mgr Aleksandra Cebula

mgr Agnieszka Domaradzka

mgr Monika Guzicka

mgr Ewa Redmer