Odpowiedzialność za długi małżonka lub innego członka rodziny - porada prawna

Jak pokazuje doświadczenie, często nie jesteśmy świadomi tego, że co do zasady nie odpowiadamy za długi zaciągnięte przez swojego małżonka lub innego członka rodziny. Zdarza się, że ktoś płaci za nieswoje zobowiązania na skutek niewiedzy, że nie ma takiego obowiązku.

Jak zatem świadomie chronić swoje interesy majątkowe? Zapraszamy do zapoznania się z podstawowymi zasadami.

I. Jeśli nie poręczyłeś za osobę trzecią  lub nie otrzymałeś korzyści z zawartej przez osobę trzecią umowy lub z otrzymanego przez nią świadczenia, nie musisz płacić.

Co do zasady za zobowiązanie odpowiada ten, który to zobowiązanie zaciągnął. Przykładowo, jeżeli Twój małżonek zaciągnął pożyczkę w banku, której następnie nie spłacał, to o ile nie poręczyłaś lub nie poręczyłeś za zobowiązanie męża lub zony, bank będzie mógł żądać spłaty od małżonka, nie od Ciebie. W przypadku gdyby doszło do egzekucji, komornik będzie mógł zająć wynagrodzenie za pracę małżonka, ale nie Twoje, nie będzie mógł także zlicytować nieruchomości, która stanowi majątek wspólny małżonków. Żeby do takiej licytacji doszło, Komornik musiałby dysponować zgodą drugiego małżonka. Zgody tej oczywiście zwykle nie ma. 

II. Odpowiedzialność majątkowa za działanie dzieci. 

Uwagi z punktu I mają zastosowanie nie tylko do małżonka, ale także do innych członków rodziny, w tym dzieci.

Jeśli chodzi o szkody wyrządzane przez dzieci osobom trzecim, powstałe z innych tytułów niż zawarcie umowy, to co do zasady osoby małoletnie do osiągnięcia 13 lat nie ponoszą odpowiedzialności za wyrządzenie szkody, gdyż nie można im przypisać winy. Za szkody wyrządzone przez takie osoby odpowiedzialność majątkową będą ponosić często rodzice, gdyż przepisy mówią o odpowiedzialności tego, kto był zobowiązany do nadzoru na małoletnim i tylko wtedy, gdy nadzoru tego nie wykonał starannie.

III. Dziedziczenie długów.

W przypadku śmierci osoby najbliższej, co do której podejrzewamy, że pozostawiła po sobie długi, najlepszym rozwiązaniem może okazać się odrzucenie spadku. Oświadczenie takie powinno być złożone w terminie 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedzieliśmy się jako potencjalni spadkobiercy, że możemy dziedziczyć. Od 18 października 2015 r. przepis art. 1015 § 2 Kodeksu cywilnego stanowi, że brak oświadczenia spadkobiercy o przyjęciu lub odrzuceniu spadku we wskazanym terminie sześciu miesięcy, jest jednoznaczny z przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza. Oznacza to, że co prawda dziedziczymy, ale za długi odpowiadamy do wartości aktywów spadku. Należy przy tym pamiętać, że odpowiadamy za długi wszystkimi składnikami naszego majątku, a nie tylko tymi, które odziedziczyliśmy.

W przypadku gdy nie zdążymy złożyć oświadczenia w powyższym terminie, przepisy przewidują jeszcze możliwość uchylenia się od skutków niezłożenia oświadczenia woli pod wpływem błędu. Warto jednak w tym zakresie skorzystać z pomocy specjalisty.

W przypadku gdy mają Państwo wątpliwości co do tego, czy ciąży na Was obowiązek zapłaty, zapraszamy do kontaktu i wyjaśnienia sprawy.

Opracowała: Małgorzata Krowicka - radca prawny

w ramach zadania "Tęcza Serc dla Rodziny" współfinansowanego z budżetu Województwa Zachodniopomorskiego